Hai lực cân bằng là gì? Lấy ví dụ cụ thể
Hai lực cân bằng là nội dung rất quan trọng trong môn Vật Lý, thường xuất hiện trong các bài thi, bài kiểm tra. Nếu không nắm rõ nội dung sẽ khó đạt được điểm cao. Vậy hai lực cân bằng là gì? Chúng tôi sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin cần thiết để các bạn nắm rõ về hai lực cân bằng.
Hai lực cân bằng là gì?
Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên trên một vật, có cường độ bằng nhau, cùng nằm trên cùng một đường thẳng và ngược chiều với nhau.
Ví dụ: Một quyển vở đặt nằm yên ở trên mặt bàn nằm ngang sẽ chịu tác dụng của hai lực. Đó là lực hút của Trái Đất tác dụng lên trên quyển vở theo phương thẳng đứng hướng từ trên xuống dưới và lực đỡ của mặt bàn tác dụng lên trên quyển sách có phương thẳng đứng hướng từ dưới lên trên. Hai lực này phải có độ lớn bằng nhau. Như vậy, hai lực này cùng có tác dụng lên quyển vở, phương của chúng đều cùng nằm trên một đường thẳng, có chiều ngược nhau và có độ lớn bằng nhau. Do đó, đây là hai lực cân bằng với nhau.
Đặc điểm của 2 lực cân bằng
Hai lực cân bằng khi có 4 đủ đặc điểm chính như sau:
- Điểm đặt của lực: Hai lực cân bằng có cùng một điểm đặt, luôn phải tác động vào cùng một vật bất kỳ.
- Phương của lực: Hai lực cân bằng sẽ có cùng phương với nhau trên một đường thẳng.
- Chiều của lực: Hai lực cân bằng có chiều ngược với nhau. Đó là từ dưới lên trên và từ trên xuống dưới hoặc từ trái sang phải và từ phải sang trái.
- Cường độ: Hai lực cân bằng sẽ có cường độ bằng nhau khi tác dụng lên cùng một vật. Khi hai lực cân bằng thì lực ròng (lực tổng thể tác dụng lên vật) sẽ bằng không bởi các lực có tác dụng ngược chiều nhau nên làm vô hiệu hóa lẫn nhau.
Xác định phương và chiều của lực
Như vậy các bạn có thể hiểu rõ 2 lực cân bằng là gì khi nghiên cứu phần bên trên. Để xác định được phương và chiều của lực chính xác, chúng ta cần phải dựa vào sự nhận biết lực và những kết quả mà nó đã tác dụng l lên vật. Khi một vật chịu tác dụng bởi lực sẽ bị tác động biến dạng theo phương, chiều của lực đó. Lúc này các bạn sẽ tìm ra được phương và chiều của lực tác dụng lên trên vật đó.
Khi chịu tác dụng của lực thì vật đang chuyển động sẽ bị thay đổi thành một chuyển động bất kỳ. Tuỳ vào từng trường hợp cụ thể, chúng ta có thể xác định được đúng phương và chiều của lực tác dụng. Hai lực cân bằng sẽ có phương giống nhau, chiều ngược nhau và cường độ lớn như nhau. Vì vậy, khi các bạn đã xác định được một lực thì có thể dễ dàng suy ra đặc điểm của lực còn lại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp chúng ta vẫn phải xem xét kết quả tác dụng lực kỹ lưỡng mới có thể khẳng định được điều này. Bởi một vật có thể chịu sự tác động nhiều hơn 2 lực.
Khi vật này tác dụng lực lên trên vật kia thì đồng thời vật kia cũng sẽ tác dụng ngược trở lại lên trên vật này một lực, hai lực có cùng phương, cùng độ lớn và ngược chiều nhau. Nhưng tác dụng lên hai vật khác nhau nên hai lực này cũng không phải là hai lực cân bằng. Không phải bất cứ hai vật chạm vào nhau thì mới có tác dụng lực lên nhau. Có thể có trường hợp các vật chúng không hề chạm vào nhau nhưng vẫn có tác dụng lực được với nhau.
Ví dụ: Nam châm hút viên bi sắt. Mặc dù nam châm không hề chạm vào viên bi sắt nhưng vẫn tạo ra được lực để tác dụng lên viên bi sắt và làm cho viên bi sắt chuyển động.
Xem thêm:
Công thức tính hiệu suất của nguồn điện và phản ứng hóa học
Cách tính nhẩm nhanh, chính xác các phép toán cộng, trừ, nhân, chia
Cách xác định hai lực cân bằng
Để xác định được hai lực cân bằng, chúng ta cần phải xác định rõ bốn yếu tố sau đây.
- Hai lực phải cùng tác dụng lên trên một vật.
- Phương của hai lực bắt buộc phải nằm trên cùng một đường thẳng. Hay nói cách khác là hai lực này có cùng phương với nhau.
- Chiều của hai lực ngược chiều với nhau.
- Cường độ (độ lớn) của hai lực phải bằng nhau.
Vậy, để xác định được hai lực là cân bằng thì các bạn cần phải xem xét hai lực có đảm bảo đủ được bốn điều kiện trên hay không? Nếu thiếu một trong bốn điều kiện trên thì hai lực đó được xác định là không phải hai lực cân bằng. Cũng có những trường hợp hai lực cùng tác dụng lên trên một vật nhưng độ lớn hay phương và chiều của chúng lại không đảm bảo đủ cả bốn yếu tố bên trên thì . Vậy nên hai lực này không phải là hai lực cân bằng.
Bên trên là những thông tin chúng tôi chia sẻ cho các bạn về nội dung hai lực cân bằng là gì? Hy vọng bài viết giúp các bạn nắm rõ nội dung này và làm bài kiểm tra đạt điểm cao.
