Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Với các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp. Nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khỏe cũng được phát trên đài Radio Chuyện Sáng Chủ Nhật ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ 6 đến 9 giờ, trong chương trình “Câu Chuyện Sức Khỏe Sáng Chủ Nhật.” Nhiều thông tin sức khỏe bổ ích khác cũng có thể tìm thấy trên các website www.nguyentranhoang.com và www.radiochuyensangchunhat.com. Quý vị có thể liên lạc bác sĩ qua email: [email protected] hoặc điện thoại (714) 531-7930
- Chợ Bà Hoa ở TP.HCM Thiên đường đặc sản miền Trung
- Ra mắt website quảng bá ẩm thực vùng miền Việt Nam
- Hướng dẫn cách nấu cháo canh Quảng Bình ‘xì xụp’ trong ngày đông lạnh ngon hết ý
- Chồng luôn về nhà sớm, các con háo hức mong giờ cơm nhờ những món ăn ngon lành của mẹ
- Loại hạt được xem là “thực phẩm vàng” cho giấc ngủ, chế biến thành món ngon thơm ngậy, béo bùi
Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng
Bạn đang xem: Các dạng nhận thức méo mó
Suy nghĩ bị méo mó hay rối loạn nhận thức (cognitive distortions) là những mẫu suy nghĩ cường điệu không dựa trên sự thật. Điều này dẫn đến việc ta nhìn nhận sự việc một cách tiêu cực hơn so với thực tế.
Nói cách khác, rối loạn nhận thức là khi tâm trí của ta thuyết phục ta tin vào những điều tiêu cực không hoàn toàn đúng sự thật, về chính ta và thế giới xung quanh ta.
Suy nghĩ của chúng ta ảnh hưởng rất lớn đến cảm xúc và hành vi của mình. Khi cho, (chấp) rằng những suy nghĩ tiêu cực này là sự thật, ta có thể hành xử dựa trên giả định sai lầm.
Giả định sai lầm về việc kiểm soát – Control Fallacies
Giả định sai lầm về việc kiểm soát là một loại rối loạn nhận thức mà ở đó một người tin rằng họ có ít hoặc nhiều quyền kiểm soát hơn so với thực tế đối với các sự kiện và kết quả trong cuộc sống của họ. Rối loạn này có thể dẫn đến cảm giác bất lực, hoặc trách nhiệm không đáng có và căng thẳng.
Sai lầm về việc kiểm soát bên trong (Internal Control Fallacy) là một dạng lệch lạc nhận sai lầm về việc kiểm soát bên trong (Internal Control Fallacy) là một dạng lệch lạc nhận thức trong đó một người tin rằng họ có quyền kiểm soát quá mức đối với các sự kiện, hoàn cảnh, hoặc cảm xúc của người khác. Điều này thường dẫn đến việc họ cảm thấy chịu trách nhiệm không cần thiết và quá mức cho những điều xảy ra xung quanh họ.
Thêm các ví dụ cụ thể (theo yêu cầu độc giả)
Xem thêm : Tự làm sữa chua Hy Lạp tại nhà dẻo đặc ngon và bổ hơn ngoài hàng, giúp cả nhà khỏe mạnh rất dễ dàng
Hãy tưởng tượng một người phụ nữ tên là Lan. Lan luôn nghĩ rằng cô ấy có thể kiểm soát mọi thứ trong cuộc sống, từ việc làm đến mối quan hệ của mình. Một ngày nọ, Lan quyết định rằng cô ấy sẽ làm cho anh hàng xóm, anh Hải, yêu cô ấy. Lan nghĩ rằng bằng cách nấu những món ăn ngon và mặc những bộ quần áo đẹp, cô ấy có thể “thu phục” trái tim của anh Hải.
Tuy nhiên, mọi việc không diễn ra như Lan mong đợi. Dù Lan đã cố gắng hết sức, anh Hải vẫn chỉ xem cô ấy là một người hàng xóm tốt bụng. Lan không nhận ra rằng cảm xúc của người khác không phải là thứ cô ấy có thể kiểm soát. Cô ấy tự làm mình thất vọng và mệt mỏi vì đã cố gắng kiểm soát một điều nằm ngoài khả năng của mình.
Giải thích:
Trong ví dụ này, Lan mắc phải sai lầm về kiểm soát bên trong bằng cách nghĩ rằng cô có thể kiểm soát cảm xúc và hành động của người khác (trong trường hợp này là anh Hải). Điều này không chỉ khiến Lan gặp stress và thất vọng, mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ giữa cô ấy và anh Hải.
Trong thực tế, mọi người không thể kiểm soát cảm xúc hay quyết định của người khác. Hiểu rõ điều này giúp chúng ta tránh đặt quá nhiều áp lực lên bản thân và tôn trọng quyền tự quyết của mọi người.
Nguyên nhân và cơ chế:
- Nhu cầu kiểm soát: Con người có xu hướng muốn kiểm soát môi trường xung quanh của họ. Đôi khi, điều này có thể biến thành niềm tin sai lầm rằng họ có thể kiểm soát cả những yếu tố không thể kiểm soát, như cảm xúc và hành động của người khác.
- Kỳ vọng và áp lực xã hội: Áp lực từ xã hội và kỳ vọng rằng một người phải chịu trách nhiệm cho mọi thứ xung quanh họ, từ thành công đến hạnh phúc của người khác, có thể dẫn đến quan niệm sai lầm về kiểm soát.
- Lối suy nghĩ tất cả hoặc không có gì (All-or-Nothing Thinking): Lối suy nghĩ này xem xét mọi thứ theo cách cực đoan, không có sự cân nhắc hay khoan dung.
- Trải nghiệm cá nhân và học tập: Những kinh nghiệm cá nhân, như việc lớn lên trong một môi trường nơi mà việc kiểm soát được coi là rất quan trọng, có thể ảnh hưởng đến cách nhìn nhận về kiểm soát của một người.
Ví dụ:
1-Nhu cầu kiểm soát
Ví dụ 1: Anh Quang, một huấn luyện viên thể dục, tin rằng anh có thể kiểm soát chế độ ăn uống và lịch tập luyện của tất cả học viên của mình. Anh không nhận ra rằng mỗi học viên có hoàn cảnh riêng và không phải ai cũng có thể theo kịp lịch trình khắc nghiệt mà anh đề ra.
Ví dụ 2: Chị Hà, một nội trợ, luôn lo lắng về việc giữ nhà cửa sạch sẽ đến mức ám ảnh. Chị cảm thấy bất an nếu mọi thứ không được sắp xếp theo đúng cách mà chị muốn, thậm chí khi gia đình cảm thấy khó chịu với việc này.
Xem thêm : Mách bạn cách làm món trứng cút ngâm tương siêu đơn giản tại nhà
2-Kỳ vọng và áp lực xã hội
Ví dụ 1: Cô Thủy, một giáo viên, cảm thấy mình phải chịu trách nhiệm cho thành tích học tập của tất cả học sinh. Cô lo lắng rằng nếu một học sinh không đạt điểm cao, đó là lỗi của cô, bất chấp nhiều yếu tố khác như sự chăm chỉ của học sinh hay môi trường gia đình.
Ví dụ 2: Anh Khoa, một bác sĩ, cảm thấy áp lực phải cứu chữa mọi bệnh nhân, thậm chí trong những trường hợp không thể chữa khỏi. Anh ta tin rằng mình thất bại nếu không thể mang lại kết quả tốt nhất cho mọi người, không nhận ra rằng không phải mọi bệnh đều có thể chữa trị.
3-Lối suy nghĩ tất cả hoặc không có gì
Ví dụ 1: Anh Dũng, một nhạc sĩ, tin rằng nếu anh không trở thành một ngôi sao nổi tiếng thì sự nghiệp âm nhạc của mình là thất bại. Anh không nhìn nhận được giá trị của việc làm âm nhạc vì niềm đam mê và ảnh hưởng tích cực đến người nghe.
Ví dụ 2: Chị Linh, một doanh nhân, cho rằng nếu công ty của mình không phải là số một trên thị trường thì nó không đáng giá. Chị không coi trọng những thành tựu nhỏ hơn và luôn cảm thấy không hài lòng.
4-Trải nghiệm cá nhân và học tập
Ví dụ 1: Anh Tùng lớn lên trong một gia đình nơi mà cha mẹ anh luôn kiểm soát mọi thứ. Anh đã học được rằng để được yêu thương và công nhận, anh cần phải kiểm soát mọi tình huống.
Ví dụ 2: Chị Phương từng là học sinh giỏi và luôn được khen ngợi khi làm mọi thứ một cách hoàn hảo. Khi trưởng thành, chị luôn cảm thấy mình phải kiểm soát mọi dự án và công việc mình tham gia để duy trì hình ảnh “hoàn hảo” đó.
Những ví dụ này cho thấy làm thế nào các yếu tố như nhu cầu kiểm soát, áp lực xã hội, lối suy nghĩ cực đoan, và trải nghiệm cá nhân có thể góp phần tạo nên sai lầm về kiểm soát bên trong. Việc nhận thức và điều chỉnh những lệch lạc này là quan trọng để phát triển một cách tiếp cận sức khỏe tâm thần lành mạnh và cân bằng hơn. [hp]
Nguồn: https://hoi.edu.vn
Danh mục: Ẩm thực